مطالعات فرهنگی و رسانه
رسانه رسانه
مطالعات فرهنگی و رسانه
رسانه رسانه
مقاله نویسی در مطبوعات (نقد سوژه)
مقاله نویسی در مطبوعات (نقد سوژه)
در نگارش یک مقاله خبری تحقیقی ابتدا حقایق مورد نظر و نمونه ها و مثال های مربوطه مطرح می شود. سلسله ماجرا یا مراحلی که نویسنده با مطرح کردن آنها قصد تشریح موضوع مورد نظرش را دارد ممکن است نوعی پیچیدگی در نوشته ایجاد کند. اگر در بازخوانی مقاله ایت احساس پیچیدگی بیشتر شد مقاله نیاز به تحقیق بیشتر و کاووش در تشریح دارد. اما در مقاله های با سوژه تحلیلی، گاه گره پیچیدگی عمدی است و ابهام به ماجرا و گیرایی مقاله کمک می کند مثلا در مورد یک عادت اجتماعی .
هر مقاله باید دارای 3 ارزش خبری باشد1- دید نویسنده 2- سبک نوشته 3- نثر مقاله
از این سه عامل مهم به عنوان ش
برای مقاله نویسی قایل به مراحلی شده اند : 1- دقت نظر در موضوع و تفکر در اطراف مسئله 2- یادداشت رئوس مسئله 3- تنظیم یادداشتها 4- نوشتن بندها 5- اصلاح مقاله 6- پاکنویس 7 - خواندن پاکنویس 8- ذکر منابع موضوع یابی : موضوع ç الف :خاطره و تجربه،تجربه دیگران،رادیو،تلویزیون(سخنرانیها،سمینارها،....)،نشریات و آگهی های تبلیغاتی ب : شناخت موضوع-انواع موضوع: عینی ç همه سوژهای سیاسی،اقتصادی،هنری و فرهنگی که برای همگان یکسان معنا می شود ( مشکلات آموزشی در مدارس یا واردات مواد غذایی) – ذهنی و مبهم ç موضوع های که مادی و ملموس نیست و هر شخص برداشت متفاوتی دارد. طراحی یک شخصیت ç نگارش مقاله درباره یک شخصیت(مثلاً پزشک) و بررسی زوایا و نکات ریز و موشکافی و معرفی شخصیت مورد نظر.
خاطره و تجربه: یادآوری خاطره و بازگویی تجربه ای بدست آمده راهی برای یافتن موضوع برای مقاله نویسی است.نگاه به دفترچه یادداشت هر خبرنگار برای نت برداری از حوادث – کند و کاو و کنجکاوی در مسایل ضروری روزمره و خاطرات منابع سرشاری برای سوژه مقال نویسی هستند. تجربه دیگران: روزنامه نگار شریک دنیایی دیگران است گفت و گوها در مجالس و محافل عمومی،سالن های سینما مکالمات پراکنده در تاکسی و اتوبوس با مسافرین گفت گوی میان افراد موضوعات مناسبی برای مقاله نویسی هستند. بهره گیری از نشریات: مقاله نویس باید در جریان مداوم اخبار و وقایع باشد تا ضمن تقویت حافظه و دید خبری به سوژه خود از زوایای مختلف بپردازد. آگهی های تبلیغاتی : بیش از نیمی از صفحات جراید را آگهی تشکیل می دهند که موضوع های ناب برای مقاله نویسی هستند.(آگهی شاگرد اول ها،ترحیمها،تودیعهاو.....)که نه تنها سوژه مناسب مقاله نویسی بلکه یک پدیده جدید اجتماعی مطرح می باشد.
تکنیکهای مقاله نویسی :الف : 1- ساده،مستقیم خبری 2- نقل قول و اقتباس از افکار و عقاید دیگران 3- امثال و حکم(حکایت،روایت و مثل) 4- شعر 5- وصفی ب:نگارش مقالهç جمع آوری اطلاعات : ج:متن مقاله
شروع یا مقدمه مقاله: (ویترین مقاله) ضمن جلب نظر و توجه خواننده به مطالعه ، نکته جدید و تازه ای نیز باشد و همین تازگی است که به مقاله جذابیت می دهد. ساده مستقیم،خبریçç نویسنده در مقدمه موضوع را برای خواننده مطرح کرده یاخبری را که در مورد آن نظر می دهد می گوید و در یک جریان منطقی-تشریحی با نتیجه گیری مقاله را به پایان می برد.
نقل قول از افکار دیگران: افکار مشهیر علمی،ادبی،مذهبی و .... و یا یک فرد غیر مشهور و عادی هم باشد در هر حال نقل قول باید در ارتباط با موضوع مقاله باشد. وصفی: برای توصیف یک واقعه یا صحنه و عینیت بخشیدن به موضوع و خواننده را در صحنه قرار دادن مورد استفاده قرار می گیرد.
نگارش مقاله : 1- شروع çوصفی---2- نظر و مقایسه----بهره گیری از منبع برای قدرت بخشیدن به نظر (استدلال) ----4- اطلاعات برای قدرت بخشیدن به استدلال-----5- اطلاعات----6- نظر،استدلال-----7- پیام،نتیجه
انواع مقاله های مطبوعاتیïEالف:مقاله های ساده خبری:1- سرمقاله 2- یادداشت 3- تفسیر و اظهارنظر 4- تحلیل و تشریح 5- نقد مطبوعات ب:مقاله های تخیلی،داستانی،وصفی ج : مقاله های تحقیقی،آماری،علمی و مستند
مقاله های ساده خبری: مقالاتی هستند که جنبه اخباری آنها مورد توجه است. همزمان با درج خبر مقاله آن هم نوشته می شود می توان گفت درباره موضوعات روز نوشته می شود. سرمقاله (EDITORIAL) : کاربردی ترین و مهمترین نوع مقاله در رسانه های جمعی است. سرمقاله آیینه افکار گردانندگان نشریه است. این رسالت برعهده روزنامه نگارانی گذاشته می شود که قادر باشند افکار و نظرات مسئولان نشریه را درباره مسئل و موضوع های مهم خبری روز در ستون ویژه (سرمقاله) منعکس کنند. سرمقاله: مقاله ای که در یک نشریه بوسیله سردبیر یا روزنامه نگاران مجرب نوشته می شود،هدف آن استبدال و احتجاج درباره یک موضوع،رویداد،مسئله یا صرفاً ابراز عقیده درباره رویدادی خاص است . محتوای سرمقاله: الزاماً سیاسی نیست باید جا و ستون ثابت داشته باشد –سرمقاله برای روزنامه یا هر رسانه دیگر بار حقوقی دارد و ایجاد مسئولیت می کند و اگر شاکی خصوصی پیدا کند یا مدعی العموم اقامه دعوی کند تمامی بار مسئولیت متوجه روزنامه است نه نویسنده به همین دلیل باید با مشخص کردن آن با سر کلیشه در سرمقاله دیگر سرمقاله ها متمایز شود. محتوایی نخستین سرمقاله : نخستین سرمقاله در آغاز انتشار یک روزنامه باشد باید درای چهارچوب خاصی باشد. دلایل انتشار-هدف از انتشار- مخاطبین نشریه (تخصصی) معرفی نشریه و خط مشی آن باید آورده شود. سرمقاله اول اهمیت بالایی دارد چون خواننده با مطالعه آن تصمیم می گیرد خرید نشریه را ادامه دهد یا نه!!! یادداشت و نظر : یادداشت و نظرها مقالاتی هستند که 1-در مطبوعات جای ثابت ندارند 2- با عناوین گوناگون درج می شوند 3- محدوده خاصی ندارند 4- فراگیری آنها از نظر موضوع خبری متنوع است موضوع های گوناگونی چون مسائل شهری-روابط انسانی-نکات اجتماعی-حوادث کوچک و بزرگ اظهارنظرها درباره رویدادهای ورزشی،فرهنگی،هنری می باشد. 5- نثر این مقاله ها بر خلاف سرمقاله که باید وزین و متین باشد گاه یاددشتها مرز شوخی را در می نوردد و انز نظر حجم و اندازه نیز از یک عبارت کوتاه تا چند بند را شامل میشود.در یاددشتها نویسنده ملزم به ارائه راه حل یا پیشنهاد نیست و صرفاً نظر خود را درباره یک رویداد خبری بیان کند.یادداشت بار حقوقی برای نشریه ندارد.
تریبون آزاد: شکل دیگری از یادداشت با عموان تریبون آزاد یا مناظره های ؟؟؟؟؟ پرطرفدارترین مقاله هاست. مطبوعات یک بحث روز را مطرح می کنند و از صاحب نظر می خواهند تا نظر خود را در آن مورد بیان کند. در این مقاله ها از ارائه نظر در مورد ایجاد رابطه با یک کشور،سیاست اقتصادی تا شعر کن و شعر نو و یک رویداد ورزشی می تواند مطرح شود.
تفسیر: گزارش اخبار و وقایع همرا با ارائه عقیده و نظر نویسنده و پاسخ به عنصر خبری چرا تفسیرنام دارد؟ عنصر خبری نیازمند آگاهی وسیع و تسلط بر اخبار و رویدادها و احاطه کامل بر سابقه رویدادهاست بدون آگاهی نمی توان تفسیر نوشت چون اگر مفسر نتواند مخاطبان را به آنچه به عنوان تفسیر می نویسد هماهنگ و همراه کند شکست خورده است. اگر پاسخ چرا فقط یک بارنادرست از کار درآید مفسر برای همیشه در زندگی حرفه ای خود ناکام می ماند.
در نگارش تفسیر،پس از انتخاب موضوع باید این نکته را روشن کنیم که چه نظری را می خواهیم ارائه دهیم.
پایان مقاله را اطلاعات خبری و استدلال در بدنه مقاله قدرت می بخشد و خواننده را با نظر نویسنده همگام و همرا می کند.هرچه پایه های استدلال و ذکر شواهد و سابقه خبری به جا و درست به کار گرفته شود.نگارش مقاله آسان تر و محکمتر خواهد شد.
تحلیل و تشریح: مقاله ای که صرفاً براساس اطلاعات خبری شکل می گیرد و گزینش این اطلاعات به نحوی است که به نتیجه مورد نظر نویسنده منتهی شود.تحلیل مقاله ای است که نویسنده می کوشد تا علل و موجبات و چگونگی وقوع اخبار و رویدادها را بدون آنکه نظر شخص خود را مداخله دهد شرح وبیان و به عناصر خبری ‹‹چرا››و‹‹چگونه›› تواماً پاسخ دهد. هر اندازه که اطلاعات و اخبار کاملتر باشد قدرت استدلال بیشتر می شود و خواننده آسانتر مقاله را می پذیرد. مقاله های تحلیلی
نقد نمایش،شعر،موسیقی و هنهای تجسمی :نقد نمایش هم نگاه منتقد می توان بر عوامل باطنی و ظاهری می باشد یعنی هم تفکر نمایش مورد بررسی قراردهد هم بازیگری بیان صحنه و هماهنگی آنها را به نقد بکشد. نقد شعر: شعر نیز گویای یک تفکر وپیام است واز جهت ترکیب کلمات – ریتم – تصویر سازی در شعر واژه سازی و...... از نگاه منتقد دور نمی ماند. مقاله های وصفی تخیلی وداستانی 1- این مقاله ها از ذهن نویسنده مایه می گیرد و استمرار نویسندگی در این مقاله ها به نحو بارزی نمایان است 2-فضا سازی و هیجان از ویژگی این مقاله هاست وبه داستان کوتاه نزدیک می شوند 3- مانند دیگر مقاله های مطبوعاتی باید اخباری باشند و ایجاز در آنها رعایت گردد. ویژگی های مقاله های وصفی – تخیلی – و داستانی 1- تصویر سازی : در این مقاله ها به جای هر گونه توضیح – توصیف توام با تصویر به مقاله شکل می دهد ودرتصویر سازی بالاترین حد است استدلال ها هم مبنی بر تصویر سازی است و کمتر استنتاج صریح وجود دارد تصویر و توصیف بازگو کننده نتیجه مقاله است. قریحه نویسندگی و استعداد در داستان نویسی: نویسندگان مقاله های تخیلی – وصفی و داستانی دارای ذهن خلاق و فضا ساز هستند به سوژه های خبری از زاویه داستان نگاه می کنند به همین دلیل چهار چوب های داستان گونه یا طرح را در ذهن خود آماده و مانند بازیگران تئاتر و سینما پردازش نقش افرادرا می کنند . 3- تخیل مجاز : خبر وقتی در قالب داستان یا طرح در می آید ناگزیر به تخیل روی می آورد اما این تخیل،خیال پردازی غیر قابل درک وقلب حقیقت و بزرگ نمایی غیر واقعی نیست ، تخیلی مجاز است که خواننده می تواند با آن ارتباط برقرار کند حس کند وببیند. 4- داستان گونه یا طرح: این مقاله ها شبیه داستان های کوتاه هستند اما ابعاد و ویژگیهای فنی داستان کوتاه را می توانند نداشته باشند. روزنامه نگار داستان نویسی نیست اما می تواند نزدیک به داستان بنویسد ارتباط مستقیم این گونه مقاله ها با خبر وایجاز ، آنها را از داستان کوتاه جدا می کند. کاربرد مقاله های وصفی ، تخیلی و داستانی: این مقاله ها به خاطرجذابیت و گیرایی در سطح وسیع مخاطب دارند ودر انواع نشریات برای مخاطبان گوناگون کاربرد دارند به شیوه طنز هم می توان آنها را نوشت. انواع تیتراز نظر واژه çالزامی که برای تیتر خبر وجود دارد این است که تیتر باید جمله ای کامل باشد هر چند تعدادکلمات تیتر محدود باشد اما در مقاله می توان از یک کلمه تا یک جمله تیتر نوشت. تیترهای یک کلمه ای باید مفهوم مقاله را برساند وخواننده را آگاه سازد که مقاله در حدود چه موضوعی است .مثال (پرستار) تیترهای دو کلمه ای باید طرح کلی موضوع مقاله رابرساند. مثال( سیاست خارجی) سه کلمه ای مفهوم روشنتری از موضوع مقاله را ارائه می دهند خشونت والدین یا کتک خطرناک است. انواع تیتراز نظر دستوری (از نظر نوع جمله): جمله اخباری برای تیتر نویسی روشن ترین مفهوم را از مقاله به دست می دهد با این نوع تیتر به مخاطب خبری اطلاع داده وگفته می شود مقاله در مورد چه موضوعی است. مثال ‹‹اخبار جوانه زد›› ‹‹ در جلسه دیشب ››‹‹مانورهای پاییز ناتو››‹‹سیاست خارجی کلینتون ›› جمله امری برای استفاده در تیتر نویسی در عین حال که موضوع را مشخص می کند به نوعی مفهوم انتقادی مقاله را ارائه می دهد مثل : جنگ نکنید – کمی مروت به خرج دهید جمله تیتر می تواند منفی هم باشد مثل : جنگ در شان انسان نیست- گران نفروشید. تیتر استنباطی: تیترنویسی برای مقاله را شاید کاری سهل ممتنع یعنی در حالی که در حداقل زمان وبه سهولت می توان نوشت اما ایجاد جذابیت برای خواننده و برانگیختن حس کنجکاوی تو کاری چندان ساده نیست لذا برای نگارش تمیز مقاله توصیه می شود ازروش استنباطی بهره گیری شود یعنی برداشت صحیح از مقاله ها را به صورت یک یا چند واژه بیان کرد واز کلماتی بهره گرفت که اگرچه در متن مقاله نباشد – اما مفهوم و برداشت مقاله را ارائه می دهد.انتخاب این واژه ها برای تیتر اهمیت بسزایی دارد واژه هایی که بتواند خواننده را به شوق مطالعه آورد و خوشایند باشد مثال ‹‹عربستان بداند!لورنس مرده است››