به نام خدا
پوشش خبری
جامعه شناسان به افکار عمومی به دیده ی محصول ارتباط می نگرند و مفهومی جامع تر برای آن متصور هستند. با نگاه جامعهشناسانه تا زمانی که اعضای یک جامعه با یکدیگر روابط اجتماعی برقرار نسازند، افکار عمومی موجودیتی نخواهد داشت. حتی اگر نظر های افراد جامعه به هم نزدیک باشد، اما باز هم باور های آن ها در کنار هم افکار عمومی را شکل نخواهد داد تا زمانی که نظرهایشان از طریق رسانه ها –اعم از رسانه های نوشتاری، دیداری، شنیداری یا مجازی– یا مکالمه ی تلفنی یا رودررو به هم منتقل شود.
اخبار از مهم ترین شکل دهنده های افکار عمومی هستند که با تاکتیک ها میتوان خبر را موثر تر بیان کرد.
عکس، تیتر، طرح، کاریکاتور و ... اما یکی از ابزارهای
مهم برایاینکه اطلاعرسانی به خوبی انجام شود و خبر آنگونه که قرار
است روی ذهن مخاطب و جامعه مخاطبین تأثیرگذارد، استفاده بجا از
تاکتیکهای خبری است. در این قسمت برای اینکه تفاوت استفاده از انواع تاکتیکها به وضوح
روشن شود به بیان مثالی اشاره میکنیم:
نقل است که در سنتر پارک نیویورک سگی به کودکی حمله میکند،
مردی که شاهد حادثه بود برای نجات کودک خود را به روی سگ
میاندازد و او را خفه میکند.
خبرنگار نیویورک تایمز که ماجرا را از نزدیک میبیند به مرد میگوید
فردا تیتر اول نیویورک تایمز این است: «مرد شجاع نیویورکی جان
پسری را نجات داد» مرد در جواب خبرنگار میگوید: «من نیویورکی نیستم»
خبرنگار میگوید پس تیتر میزنیم: «آمریکایی قهرمان جان پسری را نجات داد»
مرد میگوید: «ولی من آمریکایی نیستم، پاکستانیام»
فردا
تیتر نیویورک تایمز اینچنین شد. «یک مسلمان متعصب سگی را در سنتر پارک خفه
کرد» «اف بی آی احتمال میدهد القاعده در این جنایت دخیل باشد.»
تاکتیک های خبری
1- سابقه نویسی یا پیشینه نویسی (Back ground) : از متداولترین و پرکاربردترین تاکتیکهای رسانههای خبری است. در واقع روزنامهنگار با تکیه بر حوادث گذشته به شکلدهی افکار عمومی میپردازد و با ربط موضوعات گذشته به رویداد جاری، پیام مورد نظر خود را به مخاطب القا میکند.
2- تاکتیک اطلاعات سری (Secret Information): در این شیوه از ارائه خبر برای افکار عمومی جلوگیری شده و سعی میشود اخبار طبقهبندی شود، و هر زمان نیاز به هر قسمت خبر نمودار شد آن را ارائه کرد این تاکتیک بسیار قدیمی است و در مورد اسراسر محرمانه نظامی و امور دیپلماتیک از آن استفاده میشود.
3- تاکتیک نشت هدایت شونده (Targeted News Leakage): برخی از اخبار و اسرار حفظ میشوند و برخی دیگر با اهداف از قبل تعیین شده با زمانبندی خاص منتشر میشوند و به شیوه قطرهای و هدایت شونده ارائه میشوند در واقع آنها اطلاعاتی هستند که آگاهانه هدفگیری و ارائه میشوند.
4- تاکتیک ماساژ پیام (Spinning the Massage: فریب اطلاعاتی است که هر روز از کارخانه فکر دولت به بیرون جریان مییابد. تاکتیک حذف کلیبافی، زمانبندی، تبخیر از جملة این شیوه هستند.
5- تاکتیک حذف: Omission Tactic: قسمتهای مهمی از خبر به دلایلی از پیش طراحی شده و هدفمند حذف میشود تا زمینه برای انتشار شایعه فراهم گردد. رسانه میداند با انتشار خبر ناقص زمینه برای انتشار شایعه بوجود میآید چرا که به سوالات مخاطبان پاسخ داده نشده است.
6- تاکتیک کلی بافی (Generality Tactic): جزئیاتی که ممکن است مخالفت اداری یا سیاسی را با لعابی از مطالب غیرواقعی پوشیده و اصل خبر بدون در نظر گرفتن واقعیات ضروری آن انتشار مییابد. هدف رسانه این است که ضمن اینکه خبر را منتشر ساخته از ایجاد حساسیت بین گروههای فشار و سیاستگذاران سازمانی جلوگیری میکند و در واقع به آرامی اخبار مورد نظر را منتشر میسازد.
7- تاکتیک زمانبندی (Timing Tactic): تأخیر در پخش خبر به شکلی که پیامگیر دیگر نتواند کاری انجام دهد. از جنبة اول اشتیاق مخاطب را برای شنیدن خبر از منبع موثق مهیا کرده از جنبة دوم زمینة پخش شایعات را در سطح جامعه فراهم میآورد.
8- تاکتیک موجی (News) Feeding Frenzy: ریزش انواع اخبار با ارزش و بیارزش تا مخاطب در آن غرق شود و نتواند واقعیتها را درک کند.
9- تاکتیک تبخیر (Vapor Tactic): بیان بخشی از خبر برای ایجاد شایعه در جامعه شایعاتی که همراه با واقعیتها پخش میشود و پیامگیر نتواند آنها را از همدیگر تشخیص دهد.
10- تاکتیک بازگشتی (Blow-Back Tactic): این تاکتیک به منظور جلب واکنشهایی است که از جامعه به سوی منبع خبر بازخورد دارد در واقع مؤسسه خبری با انتشار این خبر مخاطب و علایق و تفکرات آنان را میسنجند این روش در زمان انتخابات بیشتر استفاده میشود.
شایعه کشته شدن صدام در حملات اولیه موشکی آمریکا به بغداد از جمله استفاده از این روش توسط خبرگزاریها بود تا آمریکاییها بدانند واکنش نیروهای مردمی و کادر ریاست جمهوری از انتشار این خبر چیست.
11- تاکتیک دروغ بزرگ (یا استفاده از دروغ محض) (Big-Lie Tactic): این تاکتیک قدیمی استفاده فراوانی در رسانهها دارد. در این روش پیامی را که به هیچ وجه واقعیت ندارد بیان میکنند. گوبلز میگوید: دروغ هرقدر بزرگتر باشد باور آن برای تودههای مردم راحتتر است. این روش برای مرعوب کردن دشمن و تهییج افکار عمومی بکار میرود در واقع دروغ باید اینقدر بزرگ باشد که کسی جرات تکذیب آن را نداشته باشد گوبلز میگویند بعضی مواقع دروغهایی میگفتم که خودم از آن میترسیدم.
12- نشان دادن سانسور به شکل غیرمستقیم
Publishing Blank Pag (Protesting Censorship) اخبار جنجالی که همیشه مورد علاقه مخاطبین هستند اما ممنوعیت انتشار دارند در این روش جای اخبار را با زدن تیتری هیجانی سفید باقی میگذارند و به مخاطب القاء میکنند که سانسور شدیدی برآنها حاکم است.
13- دستچین کردن پیام Selectively Sorting the Message
14- درشت نمایی To highlight the Message
15- تعریف Distortion
16- مبالغه To Exagerate یا دستکاری آماری To Cheat in Statistics
17- جنجال آفرینی خبری Sensationalism
18- نقل خبراز منابع ناشناخته و یا مبهم
Quoting news from unidentified sources
19- اختفاء یک منبع غیرموثق در پشت یک منبع موثق
Legitimizing News Source
20- تظاهر به بیطرفی Topretend Neutrality
21- اعلام اخبار دروغ و کشف آن توسط خود منبع
To create or propagate false news and To refute It
22- پاره حقیقت گویی To Release Facts Pavtially
23- خشونت مطبوعاتی (جنگ روانی) Press Violence
24- فوریت بخشیدن ساختگی به خبر To Artificially prioritize for News
25- پیشگوییهای مغرضانه Biased Prediction
26- استفاده از شیوه طنز وفکاهی و کاریکاتور Making New Enter Taiming
27- القاء نظر با استفاده از چیدن عکس
28- پیچیده کردن خبر برای عدم کشف حقیقت
29- استفاده از دو خبر واقعی برای طرح یک خبر ساختگی
30- تلاش برای سازگاری مواضع فرستند و گیرنده پیام
امروزه کار تهیه خبر دچار تحول شگرفی شده است و هر ساعت تکنیک جدیدی برای ارائه خبر مناسب و جذاب پدید میآید. در واقع این روشها در خدمت موسسه خبری قرار میگیرد تا یک خبر موفق شود بیشترین حجم مخاطب را با خود همراه سازد.
تاکتیکهای اشاره شده در واقع تنها گوشهای از روشهایی است که هر روزه در مؤسسههای خبری جهان مورد استفاده قرار میگیرد
سبک های خبرنویسی(NEWS STYLES)
1ـ سبک هرم وارونه(INVERTED_PYRAMID STYLE):
کارآمد
ترین و رایج ترین سبک تنظیم خبر سبک هرم وارونه نام دارد. در این سبک به
ترتیب مهمترین مطلب رویداد در ابتدای خبر و کم ارزش ترین مطلب در انتها
قرار می گیرد. از سوی دیگر در این روش ( به دلیل ضیق وقت مخاطبان )،
خواننده با مطالعه ابتدای خبر می تواند دریابد بقیه خبر برای او مفید است
یا نه؟
مزایا:
الف) زمان برای دریافت مهمترین قسمت مطلب کوتاه است. ( سرعت انتقال خبر)
ب) لید دارد که در آن مهمترین بخش خبر ارایه می شود.
ج) سادگی ویرایش، تیتر نویسی و صفحه آرایی.
د) خبر بر پایه ارزش مطالب تنظیم می شود.
معایب:
الف) خبر هیچ گاه کامل نیست، چون مهمترین قسمت های آن انتخاب شده است.
ب) سلیقه خبرنگار در اولویت بندی بخش های خبر زیاد است.
ج) توالی زمانی خبر از هم گسسته می شود.
د) گاهی خواننده با خواندن لید به ادامه خبر نمی پردازد.
ه) گاهی آنچه در لید گفته شده،در متن تکرار می شود.
درباره ترتیب ارایه مطالب به سبک هرم وارونه باید بسته به تعداد موضوعات خبر به ارایه مطالب پرداخت.
*در خبرهای یک موضوعی:
در پاراگراف اول لید نوشته می شود.
در پاراگراف بعدی توضیح بیشتری برای لید می دهیم.
و
به ترتیب، توضیحات در هر پاراگراف نسبت به اهمیت آن نوشته می شود تا خبر
کامل شود و به پایین ترین سطح که می رسد اهمیت چندانی ندارد ولی صرفا برای
توضیح و تکمیل خبر آمده است.
*در خبرهای چند موضوعی :
ابتدا
مهمترین قسمت خبر را تعیین کرده ، در لید می آوریم و بعد در یک یا چند
پاراگراف قسمت اول خبر را تکمیل کرده و بعد قسمت دوم خبر را نوشته، به همان
ترتیب در پاراگراف های بعدی این قسمت خبر را تکمیل می کنیم و در نهایت
قسمت سوم خبر نوشته و در پاراگراف های بعدی کامل می شود. یعنی اگر قسمت A
از قسمت B مهمتر است ، قسمت های A1، A2و… قبل از قسمت B در خبر آورده می
شوند.
***باید تاکید کرد سبک هرم وارونه به دلیل سهولت انتقال خبر، مهمترین و بهترین سبک در خبرنویسی می باشد.
نمونه سبک هرم وارونه
لید :
تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی : براساس مصوبه دولت و به منظور افزایش
سرمایه گذاری، تقویت و جلب مشارکت کارکنان دولت در بخش تعاون، ماهانه 3
هزار ریال از حقوق آنان کسر و به حساب تعاونی ها واریز می شود.
پاراگراف
2: این مصوبه در جلسه ماهانه شورای معاونان وزارتخانه ها به ریاست معاون
رییس جمهور دیروز مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد در این زمینه بخشنامه ای
توسط وزارت تعاون به دستگاههای دولتی صادر شود.
پاراگراف
3: براساس این مصوبه، با توافق کارکنان ماهانه مبلغ 3 هزار ریال از محل
کمک هزینه عایله مندی قانون نظام هماهنگ پرداخت، کسر و به حساب اتحادیه
تعاونی مصرف کارکنان دولت و شرکت های تعاونی دستگاههای مربوطه واریز می
شود.
پاراگراف 4: بدین ترتیب با افزایش سرمایه و توان
مالی شرکت های تعاونی، امکان سرمایه گذاری کارکنان در فعالیت های تولیدی از
طریق تعاونی ها فراهم خواهد شد.
نمونه دیگر:
لید: بانکوک
(تایلند) ـ رویتر: یکی از سرنشینان هواپیمای خطوط هوایی بلغارستان در مسیر
تایلند ـ ویتنام با استفاده از چتر نجات در آسمان ویتنام از هواپیما بیرون
پرید.
به گفته مقامات خطوط هوایی بلغارستان، هنگامی که
هواپیمای ایرباس 300 خطوط هوایی (جی.اس.اس) در مسیر بانکوک به شهر هوشی
مینه (ویتنام) در حال پرواز بود، یکی از مسافران، خدمه هواپیما را با تهدید
وادار به باز کردن یکی از درهای هواپیما کرد. یک مقام خطوط هوایی
بلغارستان گفت: مسافر یاد شده که به نظر می رسید تبعه ویتنام باشد، ضمن پخش
اعلامیه هایی خود نیز به وسیله چتر نجات بر فراز خاک ویتنام به بیرون از
هواپیما پرید.مقامات هواپیمایی بلغارستان گفتند که در این حادثه به کسی
آسیب نرسیده است.
2 _ سبک تاریخی (CHRONOLOGICAL STYLE):
در این سبک مطالب با توجه به ترتیب زمانی وقوع تنظیم می شوند.
در
صفحات اخبار روز با توجه به نیاز به اطلاع رسانی سریع، تنظیم اخبار به سبک
هرم وارونه است، اما در صفحاتی که به ارایه گزارش های تحقیقی و اسناد
پرداخته می شود ، می توان از سبک تاریخی استفاده کرد.
سبک تاریخی با مقدمه:
در این نوع در ابتدای خبر مقدمه ای آورده می شود که شباهتی با لید ندارد، زیرا اصولا مقدمه تنها برای شروع خبر است و حاوی خبر نیست.
مثال:
مقدمه: تهران ـ خبرگزاری
جمهوری اسلامی: اجلاس شورای معاونان وزارتخانه ها به ریاست معاون رییس
جمهور جهت بررسی مصوبه دولت در مورد تعاونی ها تشکیل شد.
به
گزارش روابط عمومی سازمان امور اداری و استخدامی کشور، اجلاس ماهانه شورای
معاونان اداری و مالی وزارتخانه ها و سازمان های دولتی صبح دیروز به ریاست
(نام و نام خانوادگی)، معاون رییس جمهور و دبیرکل سازمان امور اداری و
استخدامی و ... با حضور (نام و نام خانوادگی)، وزیر تعاون در محل سالن
کنفرانس این سازمان تشکیل شد.در این اجلاس مصوبه قبلی هیات دولت مبتنی بر
گسترش و تقویت تعاونی های مصرف کارکنان دولت و افزایش سرمایه گذاری در بخش
تعاون یا جلب مشارکت کارکنان دولت بر اساس ماهیانه 3 هزار ریال از محل کمک
هزینه عایله مندی موضوع ماده 9 قانون نظام هماهنگ پرداخت از حقوق و مزایای
کارمندان مطرح و مورد بحث قرار گرفت و مقرر شد به منظور اجرای مصوبه فوق،
دستگاههای اجرایی همه ماهه با توافق کارکنان، مبلغ مذکور را به حساب
اتحادیه تعاون مصرف کارکنان دولت بر شرکت های تعاونی دستگاههای ذیربط واریز
نمایند.
بدین ترتیب با افزایش سرمایه و توان مالی
شرکت های تعاونی، امکان سرمایه گذاری کارکنان در فعالیت های تولیدی از طریق
شرکت های تعاونی فراهم می شود.
ضمنا قرار بر این شد بخشنامه ای در این زمینه از طرف وزیر تعاون و معاون رییس جمهور مشترکا به دستگاههای دولتی صادر شود.
3ـ سبک تاریخی با لید (CHRONOLOGICAL STYLE WITH LEAD):
این
سبک دارای لید است و به صورت ترکیبی از سبک تاریخی و هرم وارونه به نظر می
آید.شروع خبر همواره با دادن یک خبر است که حاوی مهمترین قسمت مطلب است و
پس از آن،خبر به همان ترتیب زمانی رویداد ذکر می شود .
این نوع بیشتر در گزارش حوادث بکار می رود، البته در برخی از خبرهای اجتماعی و گزارش برخی جلسات نیز کاربرد دارد.
نمونه (سبک تاریخی با لید):
لید : قاتل فرش فروش 25 ساله ایرانی در کانزاس سیتی (آمریکا) به حبس ابد محکوم شد.
شرح ماجرا: فیلیپ مک وی در بهمن ماه 1367 به همراه
دو جوان دیگر آمریکایی در یکی از بزرگراه های کانزاس سیتی راه را بر
اتومبیل حامد رضی زاده، فرش فروش ایرانی و مادرش بستند و وی را با شلیک
گلوله به قتل رساندند و مادرش را نیز مجروح کردند. قاتلان و ضاربان سپس کیف
پول رضی زاده را به سرقت برده و از محل گریختند.
بعدها با نشانه هایی که مادر رضی زاده در اختیار پلیس قرار داد، پلیس این شهر موفق شد، فیلیپ مک وی را بازداشت کند.
فیلیپ
مک وی ابتدا منکر قتل رضی زاده شد، اما بعد اعتراف کرد که برای سرقت پول
وی، راه را بر اتومبیل او بسته و این فرش فروش ایرانی را به قتل رسانده
است.
مطبوعات محل کانزاس سیتی نوشتند هیات منصفه
دادگاه در بهمن ماه سال گذشته فیلیپ مک وی 28 ساله را به خاطر قتل عمد مجرم
شناخته بودند و دادگاه منطقه (جانسون) از توابع کانزاس سیتی از ایالت
کانزاس،هفته گذشته وی را به حبس ابد محکوم کرد.
اصولا درسبک تاریخی مطلب دست نمی خورد و بر مبنای
توالی زمانی به همراه یک مقدمه ارایه می شود، لذا تنها مزیت این سبک این
است که خبر کامل و فاقد اعمال نظر خبرنگار است.
از
جمله معایب این سبک این است که چون مقدمه دارد مهمترین بخش خبری در ابتدا
ارایه می شود، طولانی و زمان بر است و ماکت بندی آن نیز مشکل تر از هرم
وارونه است.
4ـ سبک بازگشت به عقب:
در این نوع سبک ابتدا لید نوشته می شود، بعد توضیح لید داده می شود و بعد سابقه خبر نوشته می شود.
5ـ سبک با پایان شگفت انگیز:
در این نوع سبک،خواننده کنجکاو نگاه داشته می شود و برای مخاطب سوالی ایجاد می شود ، بدون این که به آن پاسخ داده شود.
در
این سبک از لید غیر متعارف و سوالی استفاده می شود و معمولا بدنه خبری به
صورت تاریخی کار می شود؛ عمده کاربرد آن در خبرهای اجتماعی و حوادث است.
6 ـ سبک دایره ای:
در این سبک،
خبر از یک نقطه شروع می شود تا ماجرا تعریف شود و دوباره به همان نقطه باز
می گردیم، علت ها را جست و جو و عواقب را بازگو می کنیم. این سبک نیز
بیشتر در خبرهای حوادث و اجتماعی کاربرد دارد.
پدیدآورنده:زهرا محمدی
● توماس هابس، فیلسوف انگلیسی و پایهگذار نظریه دولت مدرن
در پیگیری مباحث مربوط به عدالت، به دوران جدید و آرای توماس هابس فیلسوف انگلیسی سده هفدهم و دوره آغازین عصر روشنگری میرسیم. توماس هابس که میتوان وی را پایهگذار نظریه دولت مدرن دانست، در فلسفه سیاسی خود، درک از نظم سیاسی عادلانه را به گونهیی ریشهیی دگرگون میسازد. هابس در مهمترین اثر خود «لویاتان»، به دقت به ترسیم خطوط اصلی سرشت، صورت و قدرت دولت مدنی میپردازد.
وی که تحت تاثیر شکوفایی دانشهای طبیعی عصر خویش است، در ژرفاندیشیهای خود تلاش میکند تا با دقت آن قواعدی را ارایه دهد که بر اساس آنها انسانها بتوانند در یک نظم سیاسی بیمنازعه و عادلانه زندگی کنند. وی به این منظور نخست در ذهن خود ساختار دولت را کاملا تخریب میسازد تا سپس با بررسی و کاوش تک تک اجزای آن، آن را از نو بازسازد. به نظر هابس، غایت همه دولتها چیزی جز برقراری صلح و عدالت نیست. بنابراین مطابق مدل نظری او، باید نظامی صورت تحققپذیرد که چنین غایتی را برآورد.
برای هابس، انسان به مثابه کارمایه دولت، ذاتی مطلقا خودخواه و تحت جبر آرزوها و بیزاریهای خویشتن است. هابس قاطعانه با این نظر ارسطو که بعدها در سدههای میانه در آرای توماسآکوین نیز مطرح میشود به مخالفت برمیخیزد که انسان طبیعتا موجودی سیاسی و اجتماعی است. در واقع هابس برای اینکه نشان دهد انسانها پیش از هر چیز اهداف حفظ خویشتن و کسب قدرت را دنبال میکنند، «وضعیت طبیعی» را که وضعیتی پیش از ایجاد دولت است به تصور درمیآورد و افراد را در چنین وضعیتی قرار میدهد. ناگفته نماند که وضعیت طبیعی تصور شده هابس، نشانگر وضعیت واقعی جامعه زمانه اوست که جنگهای طولانی ساختارهای آن را منهدم ساخته بود.
هابس در راستای تبیین مفهوم عدالت، نخست به «حق طبیعی» میپردازد و چنین حقی را با آزادی هر فرد در کاربرد قدرت خود مطابق اراده خویش و در جهت حفظ زندگی تعریف میکند. آزادی برای هابس به معنی «نبود موانع بیرونی» است. وی سپس در توضیح «قانون طبیعی» تصریح میکند که چنین قانونی، دستور یا قاعدهیی است که از طرف خرد انسان تعیین شده است و مطابق آن هیچ انسانی مجاز نیست کاری کند که زندگیش را نابود سازد، یا وسایلی را که در خدمت حفظ آن است از میان ببرد یا از کاری کوتاهی کند که به بهترین نحوی از زندگی او محافظت میکند.
هابس تاکید میکند که معمولا تفکیکی میان «حق» و «قانون» قایل نمیشوند، در حالی که ضروری است میان این دو مفهوم تفکیک قایل شد. زیرا «حق» متکی بر آزادی برای انجام یا عدم انجام کاری است، در صورتی که «قانون» تعیین و موظف میکند که چه کاری باید انجام گیرد یا نگیرد. به این اعتبار، تفاوت میان «حق» و «قانون»، همانند تفاوت میان «آزادی» و «وظیفه» است.
هابس معتقد است که طبیعت، انسانها را از نظر استعدادهای جسمی و روحی برابر آفریده است. اختلافات کوچکی اگر در این زمینه میان آنان موجود باشد، به گونهیی نیست که کسی را نسبت به دیگری در موقعیتی برتر قرار دهد. مثلا در مورد نیروی بدنی، حتی ضعیفترین فرد نیز میتواند قویترین فرد را یا با نیرنگ یا به یاری متحدان خود از بین ببرد.
همین برابری طبیعی انسانهاست که آرزوهای مشابهی را نیز در آنان به وجود میآورد. حال اگر دو انسان در پی چیز واحدی باشند که هر دو نتوانند همزمان آن را تصاحب کنند، دشمن یکدیگر میشوند و در پی رسیدن به هدف، هر یک تلاش میورزد تا دیگری را یا از میدان بدر کند، یا مطیع یا نابود سازد.
هابس نتیجه میگیرد که از آنجا که انسانها ذاتا برابرند و هر کس حق دارد با همه وسایل ممکن به تمام اقدامات ضروری برای حفظ خویشتن و رسیدن به هدف دست زند، در «وضعیت طبیعی» چیزی جز رقابت و بدبینی حاکم نیست که بطور گریزناپذیری به «جنگ همه علیه همه» منجر میشود. در چنین وضعیتی هر کس نسبت به هر چیز حق دارد حتی نسبت به جسم دیگری. بنابراین هیچ کس از این امنیت برخوردار نیست تا آن اندازه که معمولاً طبیعت برایش مقرر ساخته عمر کند. پس در چنین وضعیتی هیچ دستاورد متمدنانهیی وجود ندارد و آنچه باقی میماند بیم پایدار و خطر مرگ است که زندگی انسان را مهجور، فلاکتبار، چندشآور، حیوانی و کوتاه میکند.
پیامد دیگر «جنگ همه علیه همه» این است که هیچ چیز ناعادلانهیی وجود ندارد و مالکیت نیز نمیتواند مصداق یابد. زیرا در جایی که قدرتی عمومی حاکم نباشد، قانونی نیز برقرار نیست و در آنجا که قانون برقرار نیست، بیعدالتی و ظلم معنا ندارد.
انسانها مجاز به هر کاری هستند که از زندگیشان محافظت کنند و این امر شامل کاربرد خشونت و نیرنگ نیز میشود. به نظر هابس، اساساً در وضعیت جنگی، خشونت و نیرنگ «دو فضیلت اصلی» هستند و از آنجا که در چنین وضعیتی هر کس از این حق طبیعی برخوردار است که از هر چیز مورد علاقه خود بهرهمند شود، هیچ کس نمیتواند واقعا صاحب چیزی باشد، بلکه هر کس تنها صاحب آن چیزی است که با زور یا نیرنگ به چنگ آورده و فقط تا زمانی صاحب آن است که بتواند آن را در مقابل تصرف دیگران حفظ کند.
به باور هابس، بیم از مرگ و آرزوی یک زندگی آرام، به یاری خرد سرانجام انسان را به آنجا رهنمون میشود تا بر این وضعیت پرهراس که طبیعت به او ارزانی داشته چیره شود. لازمه این کار صرفنظر کردن از «حق طبیعی» و چشمپوشی کردن از صلاحدید شخصی برای حفظ خویشتن و انتقال این حق و صلاحدید به یک فرمانروا از طریق بستن یک قرارداد دولتی است. به میانجی این قرارداد، همه قدرت به یک فرد یا جمعی از افراد واگذار میشود و موجودی زایش مییابد که نتیجه وحدت همه مردم است. این موجود چیزی جز «لویاتان» یعنی دولت هابسی نیست. به این اعتبار، انسان دیگر نه فقط «کارمایه» نظم سیاسی، بلکه افزون بر آن سازنده یا «صانع» آن است.
برای هابس، واگذار کردن متقابل حق، همان «قرارداد» است.
اما هر کس حقی را واگذار میکند، ابزاری را نیز که لازمه بهرهوری از آن حق است واگذار میکند. مثلا" کسی که آسیابی آبی را میفروشد، نمیتواند نهری را که به آن جاری است، تغییر مسیر دهد. بنابراین کسی هم که حق خود را به فرمانروایی منتقل میسازد، باید برای او این حق را قایل شود که از همه ابزارها برای فرمانروایی برخوردار شود. به این ترتیب، اعتبار و برآوردن قرارداد را فقط قدرتی مطلق و قاهر میتواند تضمین کند. هابس تصریح میکند که قانون طبیعی ما را موظف میکند قراردادهای منعقد شده را که در خدمت صلح و حفظ بشریت است رعایت کنیم. بدون قانون طبیعی، قراردادها حرفی پوچ و بیتاثیر هستند.
بطور خلاصه میتوان گفت که هابس خاستگاه و سرچشمه عدالت را در همین قانون طبیعی میداند. جایی که قراردادی منعقد نمیشود، حقی هم واگذار نمیشود، پس هر کس نسبت به همه چیز حق دارد و رفتارش نمیتواند ناعادلانه باشد. اما اگر قراردادی منعقد شد، نقض آن ناعادلانه است. پس در تعریف بیعدالتی یا ظلم میتوان گفت که چیزی جز نقض قرارداد نیست و از آن میتوان نتیجه گرفت که هر چیز ناعادلانه نیست، عادلانه است.
به این ترتیب برای هابس، پیششرط امر عادلانه و رفتار مطابق عدالت، وجود دولت و قوانین است و به این اعتبار نمیتوان نزد او از عدالت به مثابه یک مقوله اخلاقی سخن راند. هابس در همین زمینه، به تعریف توماس آکوین از عدالت اشاره میکند که: «عدالت ارادهیی پایدار در دادن سهم هر کس به اوست» و میافزاید که: اما در آنجا که «مال من» یعنی مالکیت وجود ندارد، عدالتی نیز وجود ندارد و جایی که دولت متکی بر قدرت جبر وجود ندارد، مالکیتی وجود ندارد، زیرا همه نسبت به همه چیز حق دارند و هیچ چیز ناعادلانه نیست. بنابراین ذات عدالت، در رعایت قراردادهای معتبر است.
بهرام محیی
مهارتهای کاربردی کارکنان روابط عمومی
احمد یحیایی ایله ای (دکترای ارتباطات)
روابط عمومی عمدتا با دو معنا به کار می رود:
الف: روابط عمومی به معنای عام: به جای ارتباطات عمومی.
ب: روابط عمومی به معنای خاص: به عنوان بخش اداری یک سازمان.
این یادداشت بر معنای اولی و به معنای عام روابط عمومی برای تقویت مهارتهای کاربردی کارکنان روابط عمومی تاکید دارد.
مثلا وقتی می گوییم: “روابط عمومی فلانی خوب است”. منظور ما این است که توانایی فرد برای ارتباطات با عموم مردم بالاست و اساسا می تواند با اکثریت مردم ارتباطات خوبی داشته باشد.
سئوالی که در اکثر کلاسهای آموزشی از استادان پرسیده می شود این است که چگونه می توان روابط عمومی به معنای عام را بهبود بخشید و اساسا چه کسانی با چه ویژگیهایی توانایی بیشتری در اجرای روابط عمومی دارند.
تحقیقات گسترده در حوزه ارتباطات نشان می دهد که مفاهیم زیر را می توان به عنوان عوامل بهبود روابط عمومی و دلایل روابط عمومی بهتر افراد یاد کرد:
الف: مثبت می اندیشند.
زودتر از اینکه به منفی ها فکرکنند به مثبتها می اندیشند.
ناامید نمی کنند و ناامید نمی شوند.
شروع کننده ارتباط هستند و منتظر دیگران نمی نشینند.
پر جنب و جوش هستند و انرژی مثبت تولید می کنند.
لبخند می زنند و شوخ طبع هستند.
بنابراین شایسته است کارکنان روابط عمومی هنگام مواجهه با ارباب رجوع از بکارگیری کلمات منفی همچون: نمی توانم ، غیرممکن است، امکان ندارد، هرگز و…پرهیز شود. شما باید از نیروی کلمات و تاثیری که در دیگران دارند آگاهی داشته باشید.
کلمات، در پیامی که به دیگری منتقل می کنید تاثیر فراوانی دارند. بنابراین از بکار گرفتن کلمات برحسب عادت و بدون اندیشه خودداری کنید.
فراموش نکنید که فرمان دادن یکی از برخورد های محکوم به شکست است. برای این که سخنان شما نافذ و موثر واقع شود باید نظریات خود را با کلمات مناسب و در چارچوب مشخص مطرح کنید.کلمات می توانند تاثیر مثبت داشته باشند و یا با ایجاد حالت تدافعی گفت و گو را به بحث و جدل بکشانند.
ادامه مطلب ...
استاد دانشگاه و متخصص حوزه علوم ارتباطات و روابط عمومی:
شناخت نیاز مخاطب گام اساسی موفقیت افکار سنجی است
دکتر زارعیان: امروز همهی مردم خبرنگار و تولید کنندهی محتوا هستند
استاد دانشگاه و متخصص حوزه علوم ارتباطات و روابط عمومی، هدف اصلی افکار سنجی را اقناع جامعه و مخاطبان ذکر و تاکید کرد: قبل از هزینه برای پخش یک تیزر تلویزیونی و یا هر نوع تبلیغاتی، باید افکار عمومی را بشناسیم، چرا که در این صورت اقناع ساده تر شده و می توان آسان تر به برنامه های خود پرداخت.
داوود زارعیان امروز شنبه (11 بهمن ماه) در نشست تخصصی روابط عمومی ها و افکار سنجی که به همت مرکز افکار سنجی جهادانشگاهی کردستان و با مشارکت روابط عمومی استانداری، شرکت توزیع نیروی برق استان و شرکت مخابرات کردستان در قالب وبینار برگزار شد اظهار کرد: امروزه در یک دقیقه حجم بسیار زیادی محتوا در فضای مجازی در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و جاسوسی تولید می شود که خوانندگان و مخاطبان زیادی را به خود اختصاص می دهد.
وی با اشاره به روند افزایشی شدید مصرف اینترنت و استفاده از شبکه های مجازی به عنوان تولید کننده های اصلی در شبانه روز طی سال جاری عنوان کرد: به طور مثال افزایش قیمت دلار تا 30 هزار تومان و افزایش قیمت مسکن تا 4 برابر موجب نگرانی افکار عمومی شد و این فقط نتیجه عملکرد رسانه ها و شبکه های اجتماعی است و در واقع قیمت های واقعی تغییری نکرد.
این استاد دانشگاه بیان کرد: اعتماد مردم به مدیریت دولتی در حال کاهش است و بخش عمده این امر ناشی از عملکرد رسانه ها و عدم مدیریت روابط عمومی ها در مدیریت افکار عمومی در حوزه های مختلف است، چرا که تا کنون شناخت خوبی از افکار عمومی حاصل نشده و بر همین اساس برنامه ریزی مناسبی برای این حوزه صورت نگرفته است.
به گفته وی، افکار عمومی عقاید و تصویری است که از جامعه راجع به موضوعات خاص به دست می آید، همچنین افکار عمومی توسط رسانه ها و ارتباطات میان فردی شکل می گیرد و جزیی از فرهنگ شده است.
زارعیان با ذکر اینکه افکار عمومی یک نیروی سیاسی است که در هیچ قانونی پیش بینی نشده و با نیروی برندگی خود می تواند هر نوع تغییری را ایجاد کند، ادامه داد: شناخت افکار عمومی یا افکار سنجی عبارت است از اجرای سازمان یافته برای نشان دادن افکار مردم در یک مقطع زمانی خاص برای موضوعی خاص.
وی هدف اصلی افکار سنجی را اقناع جامعه و مخاطبان ذکر و تاکید کرد: قبل از هزینه برای پخش یک تیزر تلویزیونی و یا هر نوع تبلیغاتی، باید افکار عمومی را بشناسیم، چرا که در این صورت اقناع ساده تر شده و می توان آسان تر به برنامه های خود پرداخت.
این استاد دانشگاه با اشاره به مزایای شناخت افکار عمومی بیان کرد: افکار سنجی عامل شناخت نظرات عمومی برای اتخاذ تصمیم مناسب است، موجب صرفه جویی در هزینه ها می شود، از بحران ها جلوگیری می کند، با افکار سنجی پیشنهادها و رهنمودهای ارائه شده توسط کارشناسان اجتماعی و روابط عمومی مورد تایید قرار می گیرد، نظرسنجی علمی بهترین ابزار تحلیل جامعه از همه ابعاد مختلف است، نظر سنجی آینه تمام نمای سازمان است و خوبی و بدی سازمان را عیان می کند.
وی بر انگیختن احساس نیاز، ایجاد ارتباط با مخاطب مردم نسبت به تغییر،تعیین نیاز مخاطب،ایجاد انگیزه تفسیر در مخاطب، تبدیل نگرش به رفتار، پایدار ساختن تغییر و دستیابی به داوری جدید را مراحل اصلی اقناع افکار عمومی ذکر کرد.
زارعیان، با تاکید بر اهمیت شناخت افکار عمومی جامعه تصریح کرد: ارتباطات مردمی داخلی و بیرونی به صورت تلفنی و مکاتبه ای، تحلیل محتوای متنوع، انتشار نشریه و دریافت بازخوردها، ارتباطات تعاملی مبتنی بر وب، ارتباطالت تعاملی از طریق تلفن همراه، جلسه با مشتریان بزرگ و مهم و افرد خاص را از مهم ترین روش های افکار سنجی است.
وی خاطرنشان کرد: برای مدیریت رسانه و افکار عمومی به صورت توامان، شناخت افکار عمومی ضروری است که باید با روش های افکار سنجی دقیق صورت گیرد و اکنون شرایط این مهم در کشور فراهم است و جهاددانشگاهی در این زمینه بسیار خوب عمل کرده و سوابق درخشانی دارد.
این استاد دانشگاه یادآور شد: امروز در برابر فضای مجازی قرار گرفته ایم و سرعت انتشار بسیار بالا است و مدیریت این امر با ما نیست و امروز همه مردم کشور خبرنگار و تولید کننده محتوا هستند، لذا تا زمانی که از نیاز مردم شناخت پیدا نکنیم موفق نخواهیم بود.
ایسنا/کردستان
رییس جمهوری در چهارمین جشنواره ملی ارتباطات و فناوری اطلاعات:
جوانان باید در فضای مجازی اسلام رحمانی و فرهنگ ایرانی را به جهان معرفی کنند
ارتباط با شبکه اطلاعات جهانی را حق شهروندان میدانیم
رییسجمهوری تأکید کرد: دولت به دنبال آن است تا از چارچوب توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات، در جهت آزادی عمل و رفاه مردم و صیانت از اخلاق، ارزشها و منافع ملی استفاده کند و در این راستا باید به دانش داخلی تکیه کرده و توانمندیها را روزبهروز افزایش دهیم.
شنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۳ - ۱۲:۲۰
- محمدسعید نجفی مقدم