مطالعات فرهنگی مطالعهی چیست؟
مطالعات فرهنگی و مطالعات فرهنگ شناسی نگاهی است بین رشته ای به راه، روش و شیوه های زندگی مردم در قالب فرهنگ روزمره، فرهنگ مردم پسند و فرهنگ نخبگان در ارتباط با منابع فرهنگ ساز، خصوصاً رسانه های توده ای که منشاء تولید فرهنگ توده ای می با شند. با این نگاه، رشته مطالعات فرهنگی و رسانه با هدف انجام مطالعات توصیفی و تحلیلی فرهنگ معاصر جامعه ایران شکل گرفت، که با تکیه بر تجارب نظری و عملی مطالعات حوزه های فرهنگ شناسی مکتب فرانکفورت، مطالعات فرهنگ شناسی مکتب بیرمنگام و سایر حوزه های مطالعاتی این رشته به بررسی روندهای فرهنگی جامعه ایران، خصوصاً فرهنگ روزمره تأکید دارد.
معروف است که کارل مارکس، وقوع انقلاب کمونیستی را در انگلستان پیشبینی کرده بود. گرچه انقلاب مورد نظر او هرگز در این جزیره به وقوع نپیوست، ولی سالها بعد انگلستان ملجأ پیدایش ایدهها و نظراتی شد که سنخیت فراوانی با اندیشههای انتقادی مارکس داشت و ملهم از آن بود.
پیش از تأسیس رسمی مطالعات فرهنگی ـ که بهواقع باید آن را سنتی انگلیسی دانست ـ روشنفکرانی در انگلستان پیدا شدند که به روشنفکران اهل ادب و یا منتقدان فرهنگ شهرت یافتند. از جملهی آنها میتوان به ریموند ویلیامز، ماتیو آرنولد و فرانک ریموند لیوس اشاره نمود. عمده مباحث این گروه حول انتقاد از فرهنگ آمریکاییِ در حال رسوخ به انگلستان و اضطراب از فرهنگ پست تودهها و به تبع آن توجه به مسئلهی آموزشِ طبقات پایین دست بوده است. آنها همچنین نسبت به گسترش مادیگرایی و مصرفزدگی و غفلت از عقلانیت و زیبایی هشدار میدادند. ادبیات از نظر آنان علیالخصوص لیوس واجد اهمیت فراوانی در عرصهی فرهنگ است.
ادامه مطلب ...