مطالعات فرهنگی و رسانه
رسانه رسانه
مطالعات فرهنگی و رسانه
رسانه رسانه
آسیب های فرهنگی تبلیغات
| آسیب های فرهنگی تبلیغات |
| آسیب شناسی اجتماعی عمدتا با مسائل و مشکلات سر و کار دارد. |
شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، فیروزه عظیمی کارشناس ارشد علوم ارتباطات- «آسیب شناسی اجتماعی(social pathology) » مطالعه ناهنجاری و آسیب های اجتماعی،همراه با علل ، آثار و عوارض،شیوه های پیشگیری و درمان آنها،به همراه مطالعه شرایط بیمارگونه و نابسامان اجتماعی است که در اصطلاح امیل دورکیم جامعه شناس فرانسوی «آنومی» نامیده می شود. آسیب شناسی اجتماعی عمدتا با مسائل و مشکلات سر و کار دارد. پژوهش ها و تحقیقات متعدد برای شناخت انواع این آسیبها و علل بروز آنها صورت می‌گیرد .بر این اساس زمینه‌هایی چون فرهنگ و هنجارهای یک جامعه ، و همچنین ویژگی های اقتصادی ، سیاسی و جغرافیایی در حوزه مطالعات آسیب شناسی اجتماعی قرار می‌گیرد، چرا که بررسی آسیب های اجتماعی بدون در نظر گرفتن شرایط زمینه‌ای یک جامعه میسر نخواهد بود. (دورکیم،1373:67 )
از آسیب های فرهنگی تبلیغات می توان به موارد زیر اشاره نمود: تقلید بقیه در ادامه مطلب...
تقلید در لغت بمعنی قلاده بگردن انداختن است . تقلید در واقع یوغی است بر گردن مقلد وبموجب آن یک انسان باید اندیشه و خرد خود را تعطیل ودر همه امور زندگی تابع بی چون وچرا وچشم وگوش بسته فردی بنام مرجع تقلید بشود والا عملش طبق گفته آنها باطل است. (موحد،1385) در این جا منظور از تقلید نه آنست که در فقه گفته می‌شود. مراد تقلید به معنای روانشناختی آن است. یعنی اینکه من آگاهانه یا ناآگاهانه تحت الگوی شخصی باشم. تقلید یعنی من خودم را مانند تو می‌کنم و به تو تشبه می‌جویم و در واقع یعنی من تو را الگو گرفته‌ام. (فیضی خواه ، 1385)
بهره مندی از امکانات پیشرفته که شرایط زندگی را آسان تر می کند، حق همه ما است. هیچ کس هم منکر نوگرایی نیست. هیچگاه عقل سلیم نمی پذیرد که بشر با پیشرفت همراه و هم گام نباشد و هم چنان درجا بزند. اگر چنین بود امروزه هنوز هم باید خانه هادر دل کوه ها و عمق غارها بنا می شد. موضوع این است که برای تامین یک زندگی توأم با آسایش و آرامش چه حدی از نیازها را باید در نظر گرفت؟ آیا باید افسار به دست دل هایمان بسپاریم تا در بازار پرغوغا و رنگارنگ کالاهای مصرفی هر دم ما را به سویی بکشند یا در این عرصه که گاهی مثل حرکت بر لبه تیغ است به اندیشه جولان خودنمایی بدهیم؟ «متأسفانه برخی از افرادی که به شدت گرفتار مصرف زدگی می شوند، همواره به جای به کارگیری استعدادها و توان خانواده در راه رشد و توسعه فردی اعضا، همه نیروی اقتصادی و فرهنگی را صرف تهیه اسباب و لوازم زندگی می کنند. این عده از ترس حرف و سخن اطرافیان همواره در تلاش هستند تا وضع ظاهر زندگی شان هیچ خلائی نداشته باشد تا مورد انتقاد قرار نگیرند. به عنوان مثال نگاهی به ظاهر و شکل زندگی افراد نشان می دهد که مثلا در اغلب خانه های قشر متوسط به بالا حتما یک یا دو دست مبل، یک بوفه پر از ظرف و ظروف و اشیای صرفا تزیینی و آشپزخانه ای مملو از وسایل برقی که چندان هم مورد استفاده قرار نمی گیرد، وجود دارد.» در برخی خرده فرهنگ ها که به سرعت در جامعه شایع می شود، هراس از مورد سؤال واقع شدن از سوی دوست و آشنا وجود دارد. این حقیقت تلخی است که باعث می شود تا بعضی از مردم به خصوص در شهرهای بزرگ، تابع شرایط حاکم بر جامعه ای شوند که در آن زندگی می کنند.» به نظر روانشناسان هر یک از ما انسان ها مستقل و دارای استعداد و نیازهای متفاوتی هستیم؛ پس باید سبک زندگی مختص خود را انتخاب کنیم. شایان ذکر است «آموزش پایه ای از دوران خردسالی، مهم ترین گام در راه اصلاح فرهنگ مصرف است. اگر کودکان ما یاد بگیرند که شان اجتماعی و تشخص آنها به میزان بهره مندی شان از زندگی وابسته نیست، می توانند خیلی راحت راه زندگی خود را انتخاب و با خیالی آسوده آن را طی کنند.» زخم نابرابری توزیع ناعادلانه ثروت در جامعه ما از سال های دور باعث شده است افراد در خانواده های مختلف احساس برابری نداشته باشند. مظاهر زندگی عده ای خاص باعث ایجاد «نابرابری عینی» و سرخوردگی انبوه محروم از این مظاهر، زمینه «احساس و ذهنیت نابرابری» را فراهم می آورد. (قادری ،1385)
مصرف گرایی پدیده مصرف گرایى و تجمل گرایى که بى رویه در شئون زندگى اجتماعى از طریق رسانه ها و تبلیغات ترویج مى شود آفت بزرگى است که به منزله یک عامل مخرب آرام آرام فاصله هاى طبقاتى را بیشتر مى سازد. تبلیغات مخرب شهرى و در و دیوارهاى مبلغ کالاهاى لوکس خارجى و تبلیغات مصرفى درون نشریات رنگی نامه ها و تشویق به خرید بیشتر براى مصرف بیشتر همه و همه حکایت از واقعیتى مى نماید که مى گوید خواسته یا ناخواسته مصرف زدگى تا عمق استخوان مان رسوخ کرده و انگارى نسبت به این نابسامانى هیچ حساسیتى نیز نداریم یا این که حساسیت مان کاهش پیدا کرده است. این که یک کشور در حال توسعه که باید با الگوهاى توسعه پایدار مبتنى بر فرهنگ بومى حرکت پرشتابى را به سمت مرزهاى ترقى بردارد چه نسبتى با تجمل گرایى و مصرف زدگى دارد سخنى است که باید مسوولان ذیربط به آن جواب دهند. ترویج زندگى تجملى و مصرف گرایى عوارض فراوان اقتصادى، سیاسى، اجتماعى و فرهنگى دارد و ما قصد نداریم به آن عوارض بپردازیم و اساسا جاى پرداختن به آن در یک یادداشت امکان پذیر نیست، اما نمى توانیم نگرانى خود را از برخى صحنه هاى تجملات و تشریفات در برخى سریال ها و فیلم هاى سیما و سینما ابراز نکنیم. رفتار متکبرانه و زندگى تجملى یک امر شخصى و فردى نیست بلکه عوارض اجتماعى برجاى مى گذارد که مهمترین آنها ایجاد خلاء ها و نگرانى ها در قشر محروم جامعه و ایجاد افسردگى و ناراحتى هایى از این دست مى باشد. انقلاب ما یک انقلاب فرهنگى است و بیشترین دستاوردهاى انقلاب اسلامى تحول در نوع تفکر، اندیشه و عمل مى باشد نباید شیوه اداره امور به نوعى باشد که تجمل نهادینه شود و اگر کسى از منظر ساده زیستى حرکت کرد رفتار وى نادر و عجیب جلوه کند. پذیرفته نیست در کشورى که تعداد بسیارى از مردم در فقر و ندارى به سر مى برند و هنوز در مدارس بخارى هاى نفتى به صورت کامل جمع آورى نشده است، کارگردان و فیلم سازى بدون توجه به هنجارهاى اجتماعى بخواهد بر خلاف رویه هاى موجود فیلم بسازد و مسوول محترمى که وظیفه هدایت، حمایت و نظارت را بر عهده دارد فقط به امر حمایتى بپردازد و نظارت را به کنار نهد . (رضایی، 1384 )
نتیجه گیری در دنیای امروز هزاران رسانه که تلویزیون، ماهواره و اینترنت بخشی از آن است برای جلب توجه و تاثیرگذاری بر مخاطبان رقابت می کنند و مخاطبان نیز در مقابل اطلاعات بیش از حد رسانه ها به سرعت عکس العمل نشان می دهند. معرفی محصولات فرهنگی – اقتصادی یک کشور به جوامع دیگر به خصوص کشورهای جهان سوم و کشورهای در حال توسعه از طریق رسانه ها موجب آشنایی مردم جامعه مخاطب با ارزش های فرهنگی آن جامعه می گردد و همین امر زمینه ساز آسیب های فرهنگی در کشور مخاطب خواهد بود. یکی از اساسی ترین این آسیب ها مدگرایی به شمار می آید که خود زمینه ساز بروز مصرف زدگی و تجمل گرایی در بین افراد جامعه است. مُدگرایى پدیدهاى است که کمابیش در میان همه اقشار جامعه وجود دارد ؛ اما در این میان جوانان و نوجوانان بیش از دیگران به «مُد» اهمیت مى دهند و مُدگرا هستند. امروزه جوانان با گسترش وسایل ارتباط جمعى و فناورى هاى جدید رایانه اى ارتباط گسترده اى با جوامع و فرهنگ هاى گوناگون یافته اند و موقعیت آنها در شناخت و فهم ارزش ها، باورها و انتخاب هنجارهاى مطلوب، پیچیده تر و مشکل تر شده است و چه بسا زمینه هاى موجود، باعث شده تا جوانان و نوجوانان با تقلید به رفتارها و هنجارهاى متضاد با ارزش هاى جامعه خویش روآورند. تقلید از آخرین مدهاى رایج وابستگی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به همراه دارد، چرا که بسیارى از رفتارها و هنجارهایى که امروزه به عنوان مُد در جامعه ما مطرح است و از سوى عده اى تبلیغ هم مى شود، با اصول اخلاقى و ارزش هاى فرهنگى جامعه ما به هیچ وجه همخوانى ندارد. روابط بى قید و شرط دختر و پسر، عدم رعایت پوشش اسلامى، آرایش مو و صورت صرفاً به قصد جلب توجه و... همه به نحوى شخصیت جوان مدگراى امروزى را به نمایش مى گذارند؛ مدهایى که به اتلاف وقت و انرژى و قابلیت هاى فکرى و سرمایه هاى مادّى جوانان و خانواده مى انجامند و شاید بتوان گفت که هیچ سهم و نقشى در نو شدن و امروزى شدن جوان و جامعه ندارند! از آنجا که همراه کالاى مُد شده، شیوه هاى رفتارى، هنجارى و ارزش هاى خاصى در بین جوانان و نوجوانان رونق و شیوع مى یابد و مد، عاملى مى شود براى انتقال هنجار و ارزشى از جامعه اى به جامعه اى دیگر، بررسى زمینه ها و پیامدهاى مدگرایى، یکى از موضوعات مهم در جامعه ما محسوب مى شود . باید با کنترل آگهی ها در رسانه به پردازش اطلاعات صحیح و مطابق با هنجارها و ارزش های اسلامی و فرهنگی جامعه اقدام نمود. محتوای تولیدات رسانه ای باید آنچنان ارزشمند و با کیفیت باشند که بتوانند جوانان ما را جذب کنند.
منابع پیروزمند، محسن ، مفاهیم و ابزارها در تبلیغات ، تهران ، انتشارات سینا تصویر،1384 دورکیم،امیل، قواعد روش جامعه شناسی،مترجم: علی محمد کاردان،تهران،انتشارات دانشگاه تهران،1377 شجاعى ، محمدصادق ،1382، دو ماهنامه حدیث زندگى، سال سوم - شماره 4 فربد، صادق،1386، فرهنگ رسانه، سال اول، شماره1 ماندگار ، محمدمهدى، 1385، فصلنامه علوم سیاسی ، شماره10 خیرخواه ، طاهره ،1385، http://communicationstudies.blogfa.com رضایی ،محسن ،1384،rezaee.ir www. شجاعى ، محمدصادق ، 1384، http://www.hadith.net ضیابری، سید ایمان ،1385 http://www.khabarnegar.org فیضی خواه ، 1385، www.malekiyan .blogfa.com قادری، پرستو،1385،www.kayhannews.ir موحد، 1385 www.iranclubs.org |
عناوین یادداشت ها
|
اخبار مرتبط:
- بازاریابی چیست؟
- انتشار چند کتاب مدیریت و بازاریابی
- کتاب چهل گفتار پیرامون ارتقای مهارتهای بازاریابی منتشر شد
- روابط عمومی و تبلیغ آثار سینمایی
- صفحه فرود (landing page) چیست؟
- نقش رسانههای اجتماعی در رویدادهای پس از انتخابات
- آغاز فعالیت دانشکده روزنامه‌نگاری با دو رشته روابط عمومی و روزنامه‌نگاری
- سوء استفاده کلاهبرداران از کمبود دارو
- ضوابط تبلیغات در ناوگان حمل و نقل عمومی کشور (ابلاغی وزارت کشور به شماره 121930/1/3/37 مورخ 89/8/11)
- ارائه تخفیفات بر فروش حضوری از فروشگاه ها تاثیر دارند
- کاربردهای مدیریت هزینه یابی بر مبنای فعالیت برای بهینه سازی موضوع آمیخته محصول
- روابط عمومی و به حمله به سوریه
- رابطه بین برنامه‌ریزی بازاریابی و بودجه‌بندی سالانه
- نقش و کاربردهای تجارت الکترونیک در فعالیت‌های بازاریابی
- 10 مورد از بهترین رویه‌های بازاریابی محتوا
- نبرد قوی روابط عمومی
- تحلیل اقتصادی تولید و بازاریابی نارنگی استان هرمزگان
- بررسی رابطه بین تعهد سازمانی با توانمند سازی کارکنان سازمان ثبت اسناد و املاک شهر تهران
- صدها تلفن به پلیس برای اقدام عجیب یک شرکت تبلیغاتی
- توفیقی: صورتجلسه عزل «دانشجو» را امضا نکرد‌م